geworteld in de Warande

DINAMO ontstaat in de jaren tachtig in de schoot van de Warande. Op dat moment heerst er een grote werkloosheid in de regio. De lange rijen stempelaars, die elke ochtend de centrale hal vullen, inspireren de Warande om tijdens de daguren een zinvolle tijdsbesteding aan te bieden. Een grootschalig participatieonderzoek levert de ingrediënten voor het profiel en het aanbod.

De toenmalige stafmedewerker Vorming, Staf Lauwerysen, neemt onder leiding van toenmalig directeur, Eric Antonis, het heft in handen. Er worden cursussen en workshops georganiseerd waarbij vrijwillige lesgevers en cursisten elkaar aanmoedigden om iets nieuws te leren. 

Het eerste aanbod telt 17 activiteiten. Een les kost 20 frank. Stempelaars krijgen vrijstelling van stempelcontrole. Bij de eerste inschrijvingen telt DINAMO meer dan 100 cursisten. 62% van hen is jonger dan 30 jaar, 2% ouder dan 50, 77% is werkloos.

Al snel barst DINAMO uit z’n voegen. Uitbreiding is nodig. In 1986 wordt DINAMO als vormingsorganisatie erkend bij het Provinciebestuur van Antwerpen. Om deze groei te kunnen opvangen is extra personeel noodzakelijk. DINAMO richt de vzw STROOM op en dient een dossier in bij de Vlaamse gemeenschap. In 1991 wordt vzw STROOM erkend door minister De Wulf van de Vlaamse Gemeenschap afdeling Tewerkstelling.

Zo kan DINAMO 1 voltijds projectleider aanwerven, alsook 5 halftijdse educatieve en 3 halftijdse administratieve medewerkers. De educatieve medewerkers krijgen elk een bepaalde sector toegewezen: Kunst, Talen, Koken, Kleding, Sport en Samenleving. Met de organisatie van uitstappen wordt een nieuw publiek aangeboord. Het eigen karakter van DINAMO blijft ongewijzigd: de niet-schoolse manier van lesgeven, het vrijwilligerswerk en het sociale aspect blijven centraal staan.

ontwikkelt verder

In de komende jaren vinden opmerkelijke verschuivingen plaats in het vormingsaanbod. Het talenaanbod van jaarreeksen wordt uitgebreid met een modulair systeem: het aanbieden van korte reeksen rond specifieke thema's spreekt een nieuw publiek aan. Ook nieuwe vrijwilligers kunnen zich vinden in deze korte engagementen en dat zorgt dan weer voor een uitbreiding van het aanbod.

Het aantal vrijwilligers groeit en DINAMO wil een goede ondersteuning bieden aan deze bijzonder gemotiveerde groep vrijwilligers. Naast een ‘afsprakennota’ met vrijwilligers werkt DINAMO voor hen een eigen vormingsaanbod uit; cursussen ter ondersteuning van het lesgeven, technieken voor volwassenvorming en een sessie rond het gebruik van e-mail en internet.

Records sneuvelen! De kaap van 2000 deelnemers wordt genomen. We tellen meer dan 3000 inschrijvingen, waarvan 2200 voor cursussen en 800 voor uitstappen. 

In november 2000 tekenen stad Turnhout en vzw Stroom een convenant, zeg maar een vijfjarencontract met wederzijdse afspraken. In september 2005 vindt het openingsfeest van het Warandep'ant plaats, een belangrijke dag voor DINAMO, alle leslokalen én het kantoor van DINAMO vinden hier een vaste stek.

vorming, vrijwilligers én verbinding

DINAMO neemt het initiatief om samen met CultuurLokaal onder begeleiding van Trisone een onderzoek te doen naar 'de toekomstige vrijetijdsbesteding van de huidige 45-plusser'. Een studiereis naar Denemarken met heel het team en enkele leden van de Raad van Bestuur vormt de kroon op de omvangrijke studie. DINAMO organiseert een grootschalige studiedag rond de resultaten van het onderzoek. In het beleidsplan worden de resultaten en good practices uit Denemarken omgezet naar concrete acties en doelstellingen. Zo anticipeert DINAMO op de veranderende vrijetijdswensen van mensen.

Naast educatie en vrijwilligerswerk krijgt gemeenschapsvorming een vaste poot in de werking. Een nieuwe medewerkster ‘ontmoeting’ en tal van nieuwe vrijwilligers (koffiedames/-heren) worden aangetrokken. Vanaf nu heeft DINAMO op haar twee belangrijkste locaties (Kongoplein en de Warande) een ontmoetingsruimte. Een nieuwe vorm van ontmoeten, een nieuwe vorm van vrijwilligerswerk, een nieuwe reden om naar DINAMO te komen is het resultaat.

Ook inhoudelijk komen er nieuwe rubrieken bij en nieuwe experimenten worden ingevoerd. Praatpunt, waar mensen Nederlands kunnen oefenen in kleine groep, blijkt een gouden formule. Vanaf september 2008 start DINAMO met avondactiviteiten op maandag. Deze activiteiten trekken een nieuw publiek dat overdag geen tijd voor vorming heeft.

DINAMO start met het project ‘Knipoog’, dat activiteiten open stelt voor mensen met een lichte verstandelijke handicap zodat ze samen met ‘gewone’ mensen kunnen deelnemen. 

Deze nieuwe werking trekt een diverse groep vrijwilligers aan. Onthaal, selectie, begeleiding en vorming van vrijwilligers worden steeds belangrijker. 

context wijzigt

Op 1 september 2009 wordt de Warande een APB (autonoom provinciaal bedrijf). DINAMO is daarin niet opgenomen, maar blijft via het decreet Lokaal Cultuurbeleid (Vlaamse Gemeenschap - afdeling cultuur) verbonden aan de Warande. De vzw Stroom ondertekent bovendien een convenant met het APB om de verdere samenwerkingsafspraken vast te leggen. Omwille van de gewijzigde context tussen Stad en het APB wordt ook de convenant tussen vzw Stroom en de stad Turnhout in 2010 hernieuwd.

In 2014 ontneemt stad Turnhout 40% van de subsidies van DINAMO, vrijwilligers voeren actie met sjaals en de slogan “DINAMO in de kou”. DINAMO neemt maatregelen om dit verlies op te vangen. Gelukkig moeten geen mensen ontslagen worden, wel worden collega’s die met pensioen gaan niet vervangen. 

verkent nieuwe wegen 2014-2019

De financiële onzekerheid blijft ons zorgen baren. Meer doen met minder middelen en personeel is niet houdbaar. We moeten het over een andere boeg gooien en gaan op zoek naar creatieve en tegelijk duurzame oplossingen.

Krachtig DINAMO

De financiële steun (2015-2016) van de Nederlandse Stichting 1913 geeft ons ruimte om, in tijden van besparingen, bewuste keuzes te maken voor de toekomst. Met Krachtig DINAMO kijken we kritisch naar ons aanbod, onze maatschappelijke opdracht en hoe we die kunnen versterken.

Een van de speerpunten is de ondersteuning van onze vrijwilligers, immers ons grootste kapitaal. Sinds 2015 wordt de jaarlijkse ‘dag van de vrijwilliger’ ingevuld door een ‘Vitamineboost’ die we exclusief voor onze vrijwilligers organiseren met een ruim aanbod aan prikkelende activiteiten en een gezellig samenzijn. Daarnaast organiseren we voor teamleden vormingsmomenten rond verbindende communicatie en laten we studenten van de UA een onderzoek doen naar de manier van lesgeven bij DINAMO. 

In 2017 brengen we de inspanningen rond Krachtig DINAMO met Europese middelen samen in een Europees partnerschap. Het stelt ons in staat om meerdere keren per jaar ruimte en tijd vrij te maken om intens bezig te zijn met de ondersteuning van onze vrijwilligers. Dit zorgt voor betrokken vrijwilligers die zichzelf verder kunnen ontplooien, een unieke kans voor DINAMO.

zomermaanden

DINAMO lanceert in de zomer van 2016 voor de eerste keer in de geschiedenis een zomerproject, 62 dagen. Gekoppeld aan een persoonlijke uitdaging waar op eigen tempo en goesting aan gewerkt kan worden, gingen heel wat mensen aan de slag.

Na vijf jaar breiden we het initiatief uit en stellen we vanaf de zomer van 2020 een volwaardig programma samen, DINAMO zomert. Het zomerproject beantwoordt aan de nood van mensen om ook tijdens de zomer actief en met elkaar in contact te blijven. Toch besluiten we om het zomers initiatief stop te zetten. De besparingen dwingen ons om keuzes te maken.

verhuis naar Turnova

Onder positieve impuls van stad Turnhout integreert DINAMO vanaf september 2017 haar werking in de gloednieuwe Kunstencampus op de Turnova site. Samen met de Academie voor Muziek, Woord en Dans en de Academie voor Schone Kunsten neemt DINAMO hier zijn intrek. Onze activiteiten van het Kongoplein verhuizen grotendeels naar één van de nieuwste gebouwen van Turnhout. 

DINAMO in transitie 2020-2023

Stopzetting Vlaamse subsidies

In 2019 besliste de Vlaamse overheid om onze subsidiëring stop te zetten. Zo verliest DINAMO in één klap een derde van haar werkingsmiddelen. Gelukkig konden we – met vereende krachten en een petitie voorkomen dat de subsidie onmiddellijk werd stopgezet. De middelen worden gefaseerd afgebouwd over twee jaar. In 2024 vallen we volledig zonder Vlaamse subsidies. Zo maakt DINAMO, op enkele jaren van haar 40 jarig bestaan de zwaarste financiële crisis ooit door. 

We nemen drastische maatregelen. Dit keer ontkomt ook het personeel niet aan de besparingsgolf. We vallen van 6,8 VTE terug op 3,9 VTE. We startten een digitale inhaalbeweging, vereenvoudigden administratieve processen en herverdelen taken binnen het team. Vanaf nu kunnen we ook voor de administratie en het onthaal rekenen op de inzet van vele vrijwilligers. Daarnaast deden we een fikse prijsverhoging van onze activiteiten en bespaarden we waar mogelijk op onze werkingsmiddelen. 

Door de inspanning van de volledige Raad van Bestuur en het huidige team slaagden we erin om de afgelopen twee jaar 75 % van de toekomstige tekorten weg te werken zonder te raken aan de fundamenten van onze organisatie. De volgende jaren werken we aan de laatste loodjes, namelijk een structureel tekort van 50.000 euro/jaar. 

Corona 

Ook de coronapandemie was een zware periode voor DINAMO, niet in het minst omdat we door de sluiting er niet konden zijn voor onze vrijwilligers en deelnemers. Voor velen is DINAMO vaak de enige mogelijkheid tot sociaal contact en een positieve manier om bij te leren, nieuwe dingen te ervaren en de zinnen te verzetten. Dat viel allemaal stil tijdens de pandemie. We waren een volledig jaar gesloten, nadien konden we deels en met veel (en vaak wisselende) maatregelen toch weer van start. 

Feest!

In maart 2023 bestaat DINAMO 40 jaar en dat vieren we samen met vrijwilligers, deelnemers en sympathisanten van de organisatie.

Karin Vannuffelen maakte een warm audioportret over vrijwilligen bij DINAMO. Deelnemers en vrijwilligers van de creatieve cursussen zetten een prachtige expo op poten en we sluiten de festiviteiten af met een receptie in de Luifelzaal van de Kunstencampus.

We kijken de toekomst hoopvol tegemoet. Elke dag horen en voelen we de positieve impact van DINAMO op het individuele leven van mensen en dat is een onstuitbare motor die ons verder drijft.